Kada se preselite na novu adresu ili kupite stan, postoji nekoliko administrativnih koraka koje treba preduzeti. U ovom tekstu ćemo objasniti razlike između prebivališta i boravišta, kao i korake i procedure koje treba preduzeti prilikom promene adrese.
Koja je razlika između prebivališta i boravišta?
Prebivalište je mesto u kojem se građanin nastanio s namerom da u njemu stalno živi, odnosno mesto u kome se nalazi centar njegovih životnih aktivnosti, profesionalnih, ekonomskih i socijalnih veza koje dokazuju njegovu trajnu povezanost s mestom u kome se nastanio. Po Zakonu o prebivalištu i boravištu građana pravo na prebivalište u Republici Srbiji imaju svi građani Republike Srbije koji stalno žive na teritoriji Republike Srbije.
Boravište je mesto gde određeno lice boravi izvan svog mesta prebivališta duže od 90 dana, i to privremeno bez namere tog lica da tamo stalno ostane. Često su razlozi studiranje, posao ili turizam.
Prebivalište i/ili boravište je u mnogim slučajevima uslov za ostvarivanje prava kao što su biračko ili pravo na socijalnu pomoć kao i za ispunjavanje određenih dužnosti, kao što su plaćanje poreza i dažbina, pružanje pomoći u slučaju opšte opasnosti i druge.
Koji je rok za prijavu prebivališta?
Punoletni građani su dužni da prijave prebivalište u roku od osam dana od dana nastanjenja na adresi na kojoj prijavljuju prebivalište. Prijava prebivališta za maloletno lice podnosi se u roku od tri meseca od njegovog rođenja, odnosno u roku od osam dana od dana nastanjenja na adresi na kojoj se prijavljuje prebivalište maloletnog lica.
Koja su dokumenta potrebna?
Prijava prebivališta na novoj adresi stanovanja ujedno znači i odjavu prethodnog prebivališta na teritoriji Republike Srbije. To znači da građani podnose samo zahtev za prijavu prebivališta a ne i zahtev za odjavu prethodnog prebivališta. Građanin može prijaviti prebivalište po osnovu prava svojine na stanu, ugovora o zakupu stana ili drugom pravnom osnovu.
Prijava prebivališta podnosi se lično na propisanom obrascu (koji se isključivo dobija kod službenika na šalteru), pri čemu je za prijavu neophodno sledeće:
- važeća lična karta podnosioca prijave
- isprave kojima se dokazuju podaci iz prijave (dokaz o pravnom osnovu korišćenja stambene jedinice na adresi na koju se prijavljuje tj. ugovor o kupoprodaji stana, ugovor o poklonu stana, pravosnažno ostavinsko rešenje, ugovor o korišćenju stana, vlasnički list, rešenje o kućnom broju, itd.)
- lična karta vlasnika nepokretnosti odnosno pisana izjava vlasnika nepokretnosti sa adrese na kojoj se vrši prijavljivanje
- uplatnica generisana na portalu e-Uprave
Ko podnosi prijavu za maloletna lica?
Prijavu prebivališta maloletnog lica podnosi roditelj, odnosno staratelj ili drugi zakonski zastupnik na propisanom obrascu (koji se isključivo dobija kod službenika na šalteru), pri čemu je za prijavu neophodno sledeće:
- važeća lična karta roditelja, odnosno staratelja ili drugog zakonskog zastupnika
- važeća lična karta za maloletno lice starije od 16 godina
- prilikom podnošenja zahtev za prijavu prebivališta maloletnog lica koje ne poseduje ličnu kartu, nadležni organ po službenoj dužnosti, uz saglasnost roditelja, odnosno staratelja, pribavlja podatke iz izvoda iz matične knjige rođenih. Roditelji, odnosno staratelji mogu i sami da pribave, odnosno da stave na uvid navedeni dokument ukoliko to žele
- ukoliko su roditelji razvedeni i primerak pravonosnažne presude o razvodu braka, iz koje se vidi kojem od roditelja je maloletno lice povereno na čuvanje, staranje i vaspitanje
- uplatnica generisana na portalu e-Uprave. Samo za prvu prijavu prebivališta novorođenog deteta ne plaća se naknada na ime republičke administrativne takse.
Gde se podnosi zahtev za izdavanje uverenja o prebivalištu?
Zahtev za izdavanje uverenja o prebivalištu podnosi se lično ili preko punomoćnika organizacionoj jedinici Ministarstva prema mestu prebivališta lica na koje se zahtev odnosi (na teritoriji grada Beograda zahtev se podnosi isključivo Policijskoj upravi za grad Beograd, Upravi za upravne poslove, Ljermontova ulica 12a).
Koji je rok za prijavu boravišta?
Građanin je dužan da prijavi boravište nadležnom organu po mestu boravišta u roku od osam dana od dana dolaska u mesto boravišta. Prijava boravišta važi do isteka vremena navedenog u prijavi, a najduže dve godine.
Kako se podnosi prijava boravišta?
Ova prijava se podnosi lično na propisanom obrascu, pri čemu je potrebno priložiti:
- važeću ličnu kartu podnosioca zahteva
- dokaz da će lice boraviti na adresi na kojoj prijavljuje boravište (izjava vlasnika stana)
- dokaz o uplaćenoj naknadi na ime republičke administrativne takse za prijavu boravišta
Šta znači pasiviziranje adrese?
Član 18 Zakona o prebivalištu i boravišu građana navodi da ako nadležni organ utvrdi da građanin ne stanuje na adresi na kojoj ima prijavljeno prebivalište, odnosno boravište, ili ako utvrdi da je prilikom prijave prebivališta, odnosno boravišta, dao neistinite podatke, nadležni organ donosi rešenje kojim pasivizira adresu prebivališta, odnosno boravišta. Tačnije, u evidenciju se uvodi da ne stanuje na adresi prijavljenog prebivališta ili boravišta. Kada dođe do pasiviziranja adrese, građanin treba u roku od osam dana da prijavi stvarnu adresu stanovanja ili da izjavi žalbu.
Kolike su novčane kazne ako se ne poštuju zakonske odredbe?
Predviđena je novčana kazna od 10.000 do 50.000 dinara za prekršaj Zakona o prebivalištu i boravišu građana. Kako biste izbegli eventualne neprijatnosti ili kašnjenja, ne zaboravite ove važne korake prilikom promene adrese.